Фейхоа (Acca sellowiana)

Расліна з незвычайнаю назваю не патрабуе шмат увагі. Тым не менш выгадаваць фейхоа ў хаце з насення - працэс працяглы і патрабуючы выканання шэрагу правілаў.

Ідэальнае месца для дарослай расліны - у паўднёва-ўсходняга, паўднёвага, паўднёва-заходняга падваконніка. Каліўца добра расце з падсветкай на ўсіх вокнах, лямпы варта ўключаць ў вечаровы і ранішні час, у агульнай складанасці светлавы дзень павінен быць 10-12 гадзінаў.

Маладыя расліны высаджваюцца ў гліняныя гаршчкі дыяметрам 15 см. Пры перасадцы да 3 гадоў памер гаршчка павялічваецца на 5 см. Дарослую расліну размяшаюць ў ёмістасці з гліны памерам 45 на 40 см.

Абавязковая наяўнасць 4-5 шт. дрэнажных адтулінаў на дне гаршчка і паддона вышынёй 2-4 гл.

Фейхоа любіць слабакіслыя глебы. Можна набыць пажыўную сумесь для расады, лепш падрыхтаваць загадзя пасяўны грунт самастойна:

- Змешваецца ⅔ часткі дзёрну + ¼ часткі пяску + ¼ торфу.

- Праліваецца для дэзінфекцыі слабым растворам марганцоўкі.

- Праз 5-6 сутак высаджваецца насенне.

Як рыхтаваць да высадкі насенне:

З плоду трэба выкалупаць на кавалак тканіны пры дапамозе нажа семечкі, прамыць іх. Прасушыць пасяўны матэрыял.

Гадаваць фейхоа з косткі лёгка і проста, адмысловых навыкаў не патрабуецца. Галоўнае не праводзіць сяўбу ў спякотны час, лепшы перыяд -  напрыканцы лютага. Правілы пасадкі:

- Змяшаць насенне з пяском.

- Рассыпаць па паверхні гаршчка з грунтам.

- Пры дапамозе запалкі, паглыбіць кожнае ў глебу на 1 см.

- Пульверызатарам арасіць ўзмацняльнікам росту "Цыркон" (1 мл на 500 мл вады).

- Закрыць зверху плёнкай ці слоікам.

- За час прарастання, кандэнсат абавязкова праціраць.

- Паставіць у цёплае з мягкім святлом месца.

Не чакайце, што ўсходы з'явяцца хутка, тэрмін прарастання да 30 сутак. Калі ўсходы прадзяўбліся, здыміце плёнку, выдаліце крывыя асобнікі. Палівайце умерана з распыляльніка. Сачыце, каб сонейка не апякло маладняк, затуляйце плёнкай паўднёвыя вокны.

Паважаныя чытачы, не прапусціце момант перасадкі, карэньчыкі 1 месячных саджанцаў дасягаюць 10-15 см.

Акуратна адлучыце дужыя, здаровыя расточкі, перамясціце ў гаршчок пабольш на адлегласці 10 см. адзін ад аднаго.

Грунт увільготнім ў новым збанку да перасадкі, не паліваць 2 дні.

Прышчыпваць на 6-7 лісточку для ўмацавання каранёвай сістэмы.

Наступную перасадку праводзіць праз паўгады, кожны высадак у асобны гаршчок.

Паўднёвая расліна любіць святло, выдатна расце пад прамымі сонечнымі прамянямі, але ў гарачыя дні лепш прыкрыць вакно занавесамі.

У летні перыяд размяшчайце прыгажуню ля ўсходняга вакна альбо на паўднёва-ўсходнім падваконніку. Узімку пераносце да вакна, якое глядзіць на поўдзень. Калі ў вас няма паўднёвых вокнаў, усталюйце фіталямпы для падсвятлення.

Памылковым будзе меркаванне, што фейхоа аддае перавагу гарачаму клімату. Дзеля ідэальнага росту і квітнення размяшчайце гаршчок з раслінаю у пакоі з тэмператураю не вышэйшаю за 23 градусы. Узімку тэмпературу ўтрымання неабходна зменшыць да 14 градусаў (перамяшчаю ў прахалоднае месца), гэты факт важны для плоданашэння.

Для здаровага клімату дастаткова расліне ўмераная вільготнасць. Узімку, калі выключаюць атапленне і ўлетку ў спякоту пырскаць на лісце цёпленькаю вадою з пульверызатара. Праціраць вільготнаю анучкаю пыл на лістоце 1 раз на тыдзень.

Паліваць  адстоянаю вадою з тэмпературай 25-30 градусаў варта тады, калі верхні пласт зямлі падсох. Штодня трэба кантраляваць стан землянога кому, фейхоа скідае лісце і спыняе квітненне, калі грунт цалкам сухі. Не палохайцеся, паважаныя, калі фейхоа скінула лісты з-за засухі, пасля паліву лісточкі вырастуць ізноў.

Рана вяснлю варта ўнесці азотна-калійнае ўгнаенне (аміячная салетра 2 г на куст + 2 ст. л. здробненай скуркі банана).

Падчас завязі дадаць да паліву настой цыбульнай шалупіны з яечнай шкарлупінай. Як яе рыхтаваць:

- у гарачай вадзе заварыць шалупіну з 5 цыбулінаў -

- дадаць здробненую ў парашок шкарлупіну -

- астудзіць да 40 градусаў -

- пад корань выліць 500 мл раствору.

Маладое дрэўца да ўзросту 2 гадоў трэба ўзмоцнена сілкаваць (1 раз на 2 тыдні) арганічным угнаеннем (птушыны памёт 10 гр на 1,5 л вады). Падкормліваць пасля паліву, каб не спаліць карэньчыкі.

Падчас квітнення павялічваецца запатрабаванне ў фосфары і каліе, паліваць трэба пад корань па 0,5 л вадкім угнаеннем, якое рыхтуем самі (1 шклянка попелу на 5 л фільтраванай вады).

Не забывайце дапамагчы ў апыленні, самастойна ў хатніх умовах расліна апыляцца не можа. Для апылення бярэм акварэльны пэндзлік і пераносім пылок з кветкі на кветку, як пчолка.

Такі спосаб падыходзіць для не партэнакарпічных (самаапыляльных) гатункаў "Крымскі ранні", "Першанец 120". Калі гатунак адносіцца да перакрыжаванаапыляльных “Вераснёўскі”, то давядзецца вырошчваць адразу пару экзэмпляраў, інакш ураджаю не будзе.

У перыяд завязвання пладоў, фейхоа мае патрэбу ў асаблівым паліве і харчаванні.

Перад занясеннем пажыўнай сумесі, паліваю цёплаю адстоянаю вадою.

Змешваем ў 1,5 л цёплай вады па 10 г борнай кіслаты, ёду, попелу. Даем настаяцца 10 хв. Паліваем пад корань.

Калі плады завязаліся і сфармаваліся, спыняем падкорм, паліваем раніцай і ўвечары. Саспелыя плады зрываем адразу, пакідаць на галінках нельга (перашкаджае развіццю зялёных ягадаў).

Фармаванне кроны пачынаецца з першых гадоў росту.

Калі дрэўца вырасла да метру, абразаем ствол на ⅓. Галінкі кароцім так, каб атрымалася дужая крона.

Фейхоа размнажаецца 3 спосабамі. Апішу варыянты размнажэння ў хатніх умовах.

-1- Чаранкамі. Аказваецца, калі ў лістападзе зрэзаць  даўжынёй 15 см і пасадзіць пад 45 градусаў у пажыўны грунт (перад пасадкаю выдаліць лісце, пакінуўшы 2 верхніх), то праз паўтары месяцы прадзяўбуюць маладыя лісточкі.

Як даглядаць: Гаршчок накрываем пакетам; размяшчаем ў цёплым, светлым месцы; прамыя сонечныя прамяні не павінныя падаць на гаршчокпаліваць 1 раз на тыдзень.

-2-Саджанцамі. У гадавальніку ці праз інтэрнэт набываем высадак экзатычнага фрукту. У міні-сад адразу не размяшчаем, вытрымліваем каранцін 5-10 дзён, а пасля каранціну: Перасаджваем ў новы гаршчок са свежаю глебаю і дрэнажомДа перасадкі не паліваем 2-3 сутак, каб камяк зямлі падсох. Разразаем нажніцамі гаршчок -кантэйнер, у якім прыбыў высадак. Акуратна перавальваем на новае месца. На 7 дзён пакідаем у вакна, без прамых сонечных прамянёў. Перасаджваем ў гаршчок пабольш кожныя 5-6 месяцаў да 2  гадоў.

-3- Насеннем. Размнажэнне насеннем - працаёмкі спосаб. Насенне збіраецца самастойна з плоду з рынка, калі густ спадабаўся. З аднаго экзэмпляра атрымліваецца недзе 55 семачак, прамываем іх і сушам. У пачатку сакавіка высаджваем іх у грунтЯк высаджваць:

- Замочваем некалькі штук у слабым растворы марганцу на 2 гадзіны для дэзінфекцыі.

- Для прарошчвання бярэм кавалак мяккай анучкі ці ватку.

- Укладваем вільготны матэрыял з насеннем у сподачак.

- Ставім каля батарэі да прарастання.

- Сочым, каб тканіна заўсёды была вільготнаю.

- Калі насеньне праклюнецца, высаджваем ў гаршчок з вільготным торфам.

- На працягу 5-6 месяцаў высадак расце без перасадкі.


Фейхоа хварэе рэдка. Асноўнай прычынай захворвання можа стаць дрэнны догляд.

Шэрая гнілата – грыбковае захворванне кранае ніжнюю частку ствала і маладыя расткі, з'яўляецца з-за лішку вільгаці. Як лячыць:

Спыніць паліў. Здымааць заражаныя ўчасткі зямлі. Апырснуць біялагічным прэпаратам "Фітоверм" (4 мг на 5 л вады). Пры неабходнасці апрацаваць праз 3-4 дні.

Шкоднікаў у пакаёвага фейхоа мала - шчытоўка ілжывая, павуцінневы клешч, сопкія чарвяцы.

Шчытоўка - плоскія бляшкі, якія сілкуюцца сокам лісця і ствала. Расліна скідае лістоту і засыхае. Як ад яе пазбавіцца: У 1,5 л цёплай вады развесці 100 г нацёртага гаспадарчага мыла, потым працярэць растворам кожны лісцік і ствол, далей прыбраць шчытоўку з расліны. Апрацоўку варта паўтарыць 3 разы на тыдзень.

Павуцінневы клешч - пасяляецца на маладой лістоце, ліст скручваецца і аблятае. Як змагацца: 100 г здробненага ў мясасечцы пякучага перцу змешваем з 1 л вады, настойваем 3 гадзіны пад вечкам, працэджваем праз марлю, апырскваем пульверызатарам 2-3 разы з інтэрвалам 5-6 содняў.

Мучністыя чарвяцы -трапляюць на расліну з зямлёю. Па выглядзе падобныя на маленькія кавалачкі ваты, лісце становяцца ліпкімі, млявымі. Як знішчыць: 2 ст. лыжкі здробненага гаспадарчага мыла змешваем з 500 мл гарачае вады, астуджваем да пакаёвае тэмпературы, дадаем 1 ст. лыжку гарэлкі, пшыкаем расліну з распыляльніка. Апрацоўку паўторна робім праз 2 содняў.